Het convenant Initiatief TruStone is vorig jaar oktober ondertekend. Deelnemende bedrijven aan het Initiatief TruStone hebben de verplichting om binnen een jaar na de ondertekening van het convenant een zogenoemd due diligenceproces uit te voeren, vertelt Niels van den Beucken, financieel directeur van Arte in Helmond, een van de deelnemende bedrijven. “Due diligence is een proces waarmee bedrijven risico’s identificeren en aanpakken om negatieve effecten op maatschappij en milieu als gevolg van hun handelen te voorkomen. Dit betekent concreet dat bedrijven in de natuursteensector op een systematische manier onderzoeken of zij zelf rechtstreeks, of via de keten van hun leveranciers of afnemers, in verband staan met schade die ergens in de keten wordt toegebracht aan mens, dier, natuur en milieu. Het gaat daarbij niet alleen om feitelijke schade, maar ook om het risico dat er schade kan ontstaan. Bedrijven die hun betrokkenheid bij schade, of het risico daarop, hebben geconstateerd, moeten daartegen maatregelen nemen. Due diligence is niet een eenmalige actie; het is – als onderdeel van de bedrijfsvoering – een continu proces. Er zullen substantiële verschillen bestaan tussen de bedrijven die zich aan dit Initiatief verbinden en de verwachtingen die ten aanzien van het due diligence proces van deze bedrijven bestaan.”
Begrip
Wat kan realistisch van bedrijven worden verwacht bij het uitvoeren van het due diligenceproces? En hoe kan daarmee in publieke aanbestedingen worden omgegaan? “Deze vragen waren oorspronkelijk de inzet tijdens het bezoek aan India”, vertelt Van den Beucken. “In de praktijk is er echter meer gesproken over bewustzijn en wederzijds begrip.”
De delegatie bestond uit Nederlandse en Belgische natuursteenbedrijven, de federatie van natuursteenimporteurs, een ngo, een Belgische gemeente namens de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten, een vereniging van aanbestedende partijen en vertegenwoordigers van het Initiatief TruStone (zie kader). “De deelnemers gingen de dialoog aan met de Indiase stakeholders. Dit zijn eigenaren/managers van productielocaties, vertegenwoordigers van werknemers en lokale overheden.”
Risicoanalyse
Voorafgaand aan het bezoek aan India heeft het onafhankelijke Indiase onderzoeksbureau ASK (Association for Stimulating Know how) een risicoanalyse uitgevoerd rond de winning en verwerking van zwart graniet in Telangana en de winning en verwerking van zandsteen in Rajasthan. Van den Beucken: “Belangrijke conclusies uit het onderzoek waren dat de situatie van met name migranten – dit zijn arbeiders die van verder weg komen om tijdelijk in de groeves of fabrieken te werken – erg achter blijft ten opzichte van arbeiders uit de directe regio. Bovendien bleek dat de voorzieningen voor veiligheid en gezondheid onvoldoende zijn. Wat dat laatste betreft gaat het bijvoorbeeld om het gebruik van de persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals helmen en veiligheidsschoenen.”
Dialoog
In Telengana presenteerde ASK het onderzoeksrapport. “Na de presentatie gingen de deelnemers met elkaar in dialoog over de conclusies. De dialoog was bedoeld om elkaar beter te begrijpen en te zoeken naar mogelijkheden om samen te werken aan oplossingen voor de geconstateerde risico`s. Wederzijds vertrouwen, verantwoordelijkheid nemen en gezamenlijk aanpakken waren termen waarover werd gesproken. De dialoog heeft bijgedragen aan bewustzijn en kennis onder de partijen van de verantwoordelijkheden die zij hebben voor omstandigheden in de keten. Er is een goede basis gelegd om nu samen te werken aan verbeteringen. Deelnemende Nederlandse en Vlaamse bedrijven zullen in het komende jaar opvolging geven aan de conclusies.”
Een bezoek aan het zandsteengebied in de Indiase deelstaat Rajasthan werd gecanceld vanwege de uitbraak van het coronavirus in India. “Helaas hebben we daarom ook geen bezoek aan groeves kunnen brengen om ter plekke de situatie te bekijken. De delegatie keerde eerder terug dan gepland”, aldus Van den Beucken.
Als de rapporten van ASK definitief zijn, zullen die ter beschikking worden gesteld aan de partijen en deelnemers van Initiatief TruStone. De conclusies van de delegatie zullen worden betrokken in de eindrapportage van de pilot MVI natuursteen, die najaar 2020 verschijnt.