Levenscyclusanalyse van Finse natuursteen| Vakblad Natuursteen

Een korte productieketen en een lange levensduur zorgen ervoor dat natuursteen een perfecte keuze is voor koolstofarm bouwen. Dit blijkt uit een levenscyclusanalyse voor natuursteen die onlangs in Finland is gepubliceerd. Algemeen directeur Sini Laine van KIVI – Stone from Finland denkt dat het opstellen van levenscyclusanalyses voor natuursteen uit andere Europese natuursteenwinnende landen als België, Italië, Frankrijk, Spanje en Portugal bij zal dragen aan een positief imago van natuursteen.

Het gebruik van natuurlijke materialen in de bouw is al een tijd een groeiende trend, ook in Finland. In dit Scandinavische land hebben producten gemaakt van natuursteen een Environmental Product Declaration (EPD), een milieukeurmerk op Europees niveau. Dit gestandaardiseerde keurmerk geeft aan in hoeverre een product impact heeft op het milieu. Beoordeling gebeurt op basis van een levenscyclusanalyse (LCA), uitgevoerd conform de internationale norm ISO 14025 (type III milieuverklaringen). EPD’s vormen de basis voor de beoordeling van gebouwen op ecologisch niveau zoals gedefinieerd in het nieuwe Europese project ‘Duurzaamheid van gebouwen’. Door het naast elkaar leggen van verschillende EPD’s, kunnen producten objectief en eenvoudig vergeleken worden, zodat een (milieu)bewuste productkeuze gemaakt kan worden.

Levenscyclusanalyse en EPD’s

Uit de Finse LCA van natuursteen blijkt dat het materiaal een perfecte keuze is voor koolstofarm bouwen. Deze LCA was aangevraagd door KIVI – Stone from Finland, de Finse brancheorganisatie voor de natuursteensector. Algemeen directeur Sini Laine: “Finland heeft tot doel gesteld om in 2035 koolstofneutraal te zijn. Om de nationale en internationale klimaatdoelen te bereiken moet de bouwsector de uitstoot drastisch verlagen. Niet alleen het energieverbruik van een gebouw is daarbij van belang, ook het monitoren van koolstof footprint gedurende de totale levenscyclus van dat gebouw is belangrijk. Voorwaarde hiervoor is dat meer informatie beschikbaar wordt, bijvoorbeeld over de koolstof footprint van natuursteen.”

Helft minder

Binnen de LCA zijn de resultaten van de EPD’s van Fins natuursteen vergeleken met die van alternatieve materialen. Zowel van natuursteen afkomstig uit Aziatische landen als van andere materialen, vertelt Laine. “Uit onderzoek blijkt dat de uitstoot van Fins natuursteen de helft minder is dan die van beton. En in vergelijking met keramische platen voor buitentoepassingen is de uitstoot 38 procent lager. Ook de uitstoot in vergelijking met geïmporteerde natuursteenproducten uit bijvoorbeeld Aziatische landen is vele malen hoger dan die van Finse natuursteenproducten.”

Laine noemt een van de redenen voor de lagere uitstoot het feit dat Finse natuursteenproducten geen lange productieketen hebben. “En we hebben niet vele verschillende materialen nodig om die producten te produceren. De natuursteen wordt in Finland gewonnen, vervolgens naar de productielocatie getransporteerd waar het wordt gezaagd en bewerkt tot een kant-en-klaar product”, voegt hij eraan toe.

Levenslang

Uit de LCA die KIVI – Stone from Finland heeft laten opstellen blijkt ook dat natuursteen goed scoort qua milieuvriendelijk materiaal. De uitstoot tijdens het gebruik van een bouwmateriaal is afhankelijk van de behoefte aan onderhoud, de mogelijkheden van herstel en de levensduur van het product. “Het vervangen van materialen veroorzaakt altijd meer uitstoot. Natuursteen gaat levenslang mee en het kan direct worden gerecycled nadat het is verwijderd, zonder verdere bewerking of herstel. Natuursteen behoudt zijn waarde en het kan bovendien weer worden verkocht”, beweert de algemeen directeur van de Finse brancheorganisatie. Hij vervolgt: “In principe is natuursteen redelijk onderhoudsvrij, waarmee ik bedoel dat het materiaal alleen in uitzonderlijke omstandigheden moet worden gerepareerd en vervangen.”

Compensatie

Bouwplaatsen kunnen een uitstootvrije status bereiken door het materiaalgebruik, stelt Laine. “De keuze voor lokale natuursteenproducten met een lage uitstoot kan bijvoorbeeld als compensatie dienen voor de uitstoot van machines.” Maar Laine ziet nog een voordeel van natuursteen. “Als natuursteen tijdens het transport breekt, kan het nog steeds gebruikt worden voor een ander doel, bijvoorbeeld als puin. Hierdoor neemt het gebruik van gerecyclede materialen toe en neemt het gebruik van ruwe materialen met bijbehorend energieverbruik af. En het betekent uiteraard ook dat minder afval wordt geproduceerd.”

Vergelijkingsdata

Met de resultaten van de LCA van natuursteen zijn vergelijkingsdata beschikbaar. Laine hoopt dat deze gegevens – en met name de lage uitstoot van koolstof – mee gaan wegen bij de keuze voor bouwmaterialen en bij publieke aanbestedingen. “En bovendien bewijst de vergelijking met andere materialen dat natuursteen vanuit milieuoogpunt een goede keuze is. Ik hoop dat andere Europese landen waar natuursteen wordt gewonnen, ik denk aan België, Duitsland, Italië, Frankrijk, Spanje en Portugal dit voorbeeld zullen volgen. Een dergelijk onderzoek draagt enorm bij aan het positieve imago van natuursteen.”