Vogeltjes fluiten op de begraafplaats. Je hoort een licht zoemend geluid als iemand met behulp van een afstandsbediening een kraan een grafmonument op een sokkel laat plaatsen. Langzaam zakt het monument met de bevestigingspinnen in de gaten, waarna het zoemen stopt. De kraan wordt ontkoppeld en het zoemen begint weer. Met behulp van de afstandsbediening wordt de kraan ingeklapt en naar de wagen getransporteerd. ‘Max. 995 kg’ staat op de zijkant van de kraan. Behendig wordt de wagen met kraan over het pad tussen de grafmonumenten door de begraafplaats afgereden. Het geluid van de uit volle borst fluitende vogels overheerst weer. Alleen bij het sturen van de wagen wordt het zoemen wat luider, de rest verloopt vrijwel geluidloos. De wagen wordt op de laadbak van de kleine vrachtwagen gereden, die vervolgens wegrijdt. Het laten zakken van het monument tot het op de laadbak rijden heeft iets meer dan drie minuten gekost. En de werkzaamheden zijn door één persoon uitgevoerd. Het voorgaande is een scene uit een filmpje op YouTube, een half jaar geleden opgenomen.
Prototype monumentwagen
Op een ander filmpje op YouTube, van twee jaar geleden, is te zien hoe de kraanwagen van de vrachtwagen af wordt gereden en de begraafplaats op wordt gestuurd. De kraan wordt gestabiliseerd en vervolgens wordt met behulp van de bediening op de kraanwagen een graffundering inclusief randen en banden op de juiste plaats gelegd. “Hier is het prototype te zien van de monumentwagen”, legt Den Sprengers uit. De verkoper en grafwerkspecialist bij Boot Natuursteen uit Lisse is mede betrokken geweest bij de ontwikkeling van de monumentwagen. Hij schetst de geschiedenis tot de totstandkoming. “Wij werkten tot voor ongeveer drie jaar geleden met een vergelijkbare kraanwagen. Die werkte in principe goed, maar deze werkte op een aggregaat motor. Dat betekende in de praktijk veel lawaai en stankoverlast. Best vervelend als je op een begraafplaats aan het werk was en nabestaanden verderop een graf bezochten.”
Sprengers gaat regelmatig een stukje wielrennen met Erik Hogervorst. Hij is directeur van Hogervorst in Noordwijkerhout. Het bedrijf levert machines voor intern transport, landbouw en is gespecialiseerd in spuittechnieken. Tijdens zo’n fietstocht ontstond het idee voor een elektrische variant van de kraanwagen, vertelt Sprengers. “Wij moesten de bestaande kraanwagen vervangen, want door het intensieve gebruik was die versleten. Tijdens het fietsen heb ik het er met Hoogervorst over gehad. Een elektrische variant zou veel vriendelijker in het gebruik zijn, zowel voor de medewerkers als voor de aanwezigen op een begraafplaats. Hogervorst ging ermee aan de slag en het bedrijf heeft het eerste exemplaar voor ons gebouwd, het prototype.”
Eigen ontwikkeling
Voormalig directeur Wout Hogervorst van het gelijknamige bedrijf is het aanspreekpunt voor de monumentwagen, zoals de kraanwagen is gedoopt. “De monumentwagen is een eigen ontwikkeling, een samenwerking tussen ons bedrijf en Boot Natuursteen. Het is echter voor ons geen corebusiness. Het heeft geen raakvlak met de sectoren waarin wij veel dealerschappen hebben en actief zijn; landbouw, intern transport en spuittechnieken. Voor onze vertegenwoordigers heeft het dus weinig zin om met de monumentwagen op pad te gaan. Daarom heb ik gezegd dat ik de verkoop en promotie op mij neem. Ik ben 76 en gepensioneerd, ik heb er dus de tijd voor.”
Hogervorst vind het volstrekt normaal dat zijn voormalige bedrijf de monumentwagen heeft ontwikkeld. “Het bedrijf heeft niet voor niets als ondertitel ‘Creating Solutions’. We zijn in de landbouwsector gewend om creatief te zijn, om klantgericht een oplossing te creëren. Voor de vraag van Boot Natuursteen is dus een oplossing gecreëerd op basis van het voorbeeld met de aggregaat motor. Maar deze nieuwe uitvoering is onderhoudsvriendelijker, de elektrische motor vereist minder onderhoud dan een aggregaat motor, en hij is beduidend stiller. Een aggregaat motor staat tijdens de werkzaamheden op de begraafplaats continu aan, al rammelend en trillend lawaai te maken, terwijl deze elektrische van het uur dat je op de begraafplaats aan het werk bent slechts zo’n vijf à tien minuten in functie is en slechts een licht zoemend geluid voortbrengt. En hij is erg veilig in het gebruik doordat het zwaartepunt zo laag mogelijk ligt, hij staat namelijk niet zo hoog op de wielen.”
Ervaring met de monumentwagen
Sprengers werkt als grafspecialist en -adviseur op kantoor bij Boot Natuursteen. Hij heeft een vrachtwagenrijbewijs en springt af en toe bij als er een monument moet worden geplaatst. Hij heeft dus ook ervaring met de monumentwagen, verzekert hij. “Ik moet eerlijk zeggen dat het prototype mij heeft verbaasd. Ik had verwacht dat er regelmatig aanpassingen zouden moeten worden gedaan, maar op wat kleine dingetjes na, was de wagen direct goed. Hij is heel smal, heel krachtig, betrouwbaar en stil. Wij maken alle grafmonumenten prefab in de werkplaats. Pas op het graf zelf wordt de lettersteen op de sokkel geplaatst. Met de monumentwagen hoef je zelf niets meer te tillen, in principe kun je alleen de werkzaamheden op de begraafplaats uitvoeren, dat doen wij overigens niet, wij werken zo veel mogelijk met zijn tweeën ter plekke. Ik denk dat we met deze manier van werken – prefab in de werkplaats, waardoor je beter op hoogte kunt werken en je alle gereedschap bij de hand hebt – de helft korter op de begraafplaats aan het werk bent. En je zorgt met de monumentwagen voor minder overlast voor de aanwezigen bij de graven. De monumentwagen zit standaard achter onze vrachtwagen, hij gaat dus overal mee naar toe. Je weet nooit wat je tegenkomt. Zo moest laatst een grafkelder worden geopend en werd ons gevraagd met de kraan de sluitsteen vast te houden. Geen probleem, je kunt gemakkelijk overal bij”, somt Sprengers als kenmerken op.”
Binnen
Hogervorst uit Noordwijkerhout heeft onlangs op verzoek een nieuwe variant van de monumentwagen geproduceerd. “Peter Overkamp jr van de Overkamp Groep uit Gouda vroeg mij de wagen smaller te maken, 73 cm tegenover 80 cm van het prototype. Hierdoor kan de wagen ook binnen in woningen worden gebruikt. Hij past namelijk gemakkelijk door een deur die gemiddeld 80 cm breed is. De naam dekt dus eigenlijk niet meer de lading”, lacht Hogervorst. Voor het bedrijf uit Gouda is de monumentwagen dé oplossing, vertelt Overkamp jr. “Wij zijn lang op zoek geweest naar een dergelijke wagen, maar die waren oftewel beperkt in hun mogelijkheden en hadden altijd een brandstofmotor als basis. Wij wilden echter een multifunctionele wagen die volledig elektrisch werd aangedreven. Je hebt dan geen geluidsoverlast, waardoor je zelf én de klant geen overlast ondervindt. Dat maakt hem geschikt om binnen mee te werken. Zo hadden we laatst voor een klant platen uit één blok ingekocht die in open boek moest worden toegepast. De platen waren maar liefst 2,80 bij 1,60 meter, loodzwaar. Met behulp van de monumentwagen hebben we de platen gemakkelijk over een hoge drempel naar binnen gebracht en vervolgens met een vacuümzuiger op de vloer neergelegd.”
De grootste winst zit hem in de besparing op manuren en fysieke belasting, verzekert Overkamp jr. “Wij hebben een afstandsbediening bij de monumentwagen gekocht. Hierdoor kun je alleen op locatie werken. Ideaal.”