Op het ene raam van het bedrijfspand aan de Hammerfestweg in Groningen staat Ubels Natuursteen advies, import & verkoop, op het andere raam staat Natuursteen Stefano. Dat vraagt om een uitleg. “Ik ben zo’n tien jaar geleden een samenwerkingsverband aangegaan met Giulio Stefano, een voormalig werknemer van het bedrijf waar ik directeur was. Maar laten we beginnen bij het begin.” Aan het woord is Jan Ubels van Ubels Natuursteen uit Groningen.
Engels
Jan Ubels studeerde halverwege de jaren zestig van de vorige eeuw Engels aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij ambieerde een carrière als academicus. Het lot besliste echter anders voor hem. “Door droeve omstandigheden moest ik kostwinner worden”, vertelt hij. “Ik werd werkstudent bij een tuincentrum. De heer Neven, die een tuinarchitectuurbureau annex hoveniersbedrijf runde – Neven en Bolt Natuursteen uit Haren – haalde mij weg bij het tuincentrum. Op 3 februari 1969 begon ik halve dagen te werken. Na een half jaar was ik fulltime in dienst en moest ik helemaal stoppen met mijn studie.”
De tuinarchitect gebruikte veel natuursteen in zijn ontwerpen en Ubels bekwaamde zich in de handel in het materiaal. “In de werkplaats stond een zaagmachine en er werd ook het nodige schuurwerk verricht. Door mij mondjesmaat, want ik bleek talent voor de in- en verkoop van natuursteen te hebben. Het ging mij goed af en in 1972 werd ik directeur van Neven en Bolt Natuursteen, verantwoordelijk voor de natuursteenhandel.”
Advertentie
Neven en Bolt Natuursteen in Haren was oorspronkelijk gespecialiseerd in natuursteen voor tuintoepassingen. “We maakten ook af en toe wat dorpels, maar de bouw was zeker niet onze corebusiness”, blikt Ubels terug. Een advertentie in het toenmalige Nieuwsblad van het Noorden keerde het tij. “Natuursteen werd in die tijd gezien als gebroken stukken die je in een tuin verwerkte. Totdat in een advertentie stond ‘Mat aan de kant voor een vloer van natuursteen’. Vloeren van natuursteen waren in het noorden tot die tijd vrij zeldzaam, maar nu ontstond er een serieuze vraag naar deze toepassing. Ik heb onze bouwactiviteiten uitgebreid en in no time werd de bouw onze belangrijkste activiteit.”
Importeur
Het bedrijf uit Haren was in die tijd importeur van de Zweedse Ölandsteen. Ubels legt uit hoe dat zo was gekomen. “De Ölandsteen was in de Gouden Eeuw naar Nederland
geïntroduceerd door de architect Jacob van Campen, onder andere ontwerper van het Paleis op de Dam. In die tijd was er een directe vaarverbinding tussen Amsterdam en het Zweedse Kalmar, gelegen tegenover het eiland Öland. Vanuit Amsterdam werden onder andere groenten naar Zweden verscheept. De schepen kwamen leeg terug naar Amsterdam. Daarom werden stenen als ballast geladen om te voorkomen dat de schepen omsloegen. Campen was veel in de haven te vinden en was direct enthousiast over de stenen en zocht de herkomst uit. Dat bleek dus de Ölandsteen te zijn. En die steen was ook in tegels verkrijgbaar. Een groot deel van de vloeren in het Paleis op de Dam werd gemaakt van deze Zweedse kalksteen.”
Enige eeuwen later kwam tuinarchitect Neven op een beurs in Kopenhagen toevallig in aanraking met een Zweedse standhouder die Ölandsteen verkocht. Hij was erg enthousiast en vanaf dat moment importeerde hij de steen in vele uitvoeringen. Ubels noemt de Ölandsteen gekscherend de ‘Paleissteen’. Dat vraagt om een uitleg. “De vloeren van het Paleis op de Dam waren een combinatie van Bianco Carrara en Ölandsteen. Tijdens een restauratie van het interieur moest men onder de vloer werken. Daarom hebben wij een groot deel van de Zweedse steen vervangen. Later hebben we bij een renovatie van Paleis Het Loo in Apeldoorn ook een vloer van Ölandsteen geleverd.”
Uiteraard werd de Zweedse steen ook bij andere prestigieuze projecten toegepast. “Ik ben met name erg trots op het project UMCG, het academisch ziekenhuis in Groningen. Daar is voor een heel groot deel de rode Zweedse steen toegepast.”
Het volledige artikel is te lezen in NATUURSTEEN 3-2019. Nog geen abonnee?