Dit is een boom uit een mooie droom. Zo omschrijft beeldhouwer Joep Struyk de vijf meter hoge boom van wit marmer, die hij voor de Stiltekapel Princenhage in Breda maakte. De jury roemde zijn vakmanschap en technisch vernuft. Niet alleen voor de marmeren boom, maar het vakmanschapsoog ging met name ook uit naar de belettering die in een marmeren tombe was aangebracht. De moeilijkheidsgraad van de gehakte letters en het technisch vernuft om de tombe demontabel te maken, gaven de doorslag voor de overwinning. Tijd om het verhaal van de winnaar zelf te horen.
“Het kwam eigenlijk op mijn pad”, begint beeldhouwer Joep Struyk het verhaal van het project waar hij ruim anderhalf jaar aan heeft gewerkt. “Ik had het grafmonument van Louise Stratenus, de eerste Nederlandse feministische schrijfster, gerestaureerd in opdracht van ondernemer Arie Roobol. Roobol woont in de voormalige villa van Stratenus en voelt zich verantwoordelijk voor het onderhoud van het grafmonument. Hij belde mij op een gegeven moment dat hij een leuke klus voor mij had.”
Dat bleek een eufemisme, want de opdrachtgever wilde een mausoleum voor zijn familie. Dat moest in een leegstaand gebouw worden gerealiseerd. “Roobol had architect Lukas Ruijs in de arm genomen en samen hebben we het ontwerp gemaakt. Het moest een combinatie van een stiltekapel en een begraafplaats voor de familie worden”, legt Struyk uit.
Stiltekapel
Het licht schijnt door de glazen deuren met daarop de tekst ‘Stiltekapel Princenhage’. Vanaf een halfronde bank met daarachter een wand van Belgische blauwe hardsteen kan de stiltekapel worden bewonderd. Voor de bank spuit uit een fontein van Bianco Carrara water omhoog. Rechts ervan staan met subtiel frijnwerk bewerkte grafzerken van blauwe hardsteen. Deze dekken de grafkelders af waar later de familieleden van opdrachtgever Roobol hun laatste rustplaats vinden. In de stiltekapel wordt de blik direct getrokken door een vijf meter hoge witmarmeren boom. De takken lijken te rusten op de zijkanten van de nis waarin de boom is opgesteld. “Dat was nog wel een dingetje”, vertelt Struyk. “Een marmeren boom met takken maken is eigenlijk onmogelijk. De takken bezwijken namelijk onder het eigen gewicht. In het ontwerp heb ik de nis gebruikt om de takken te ondersteunen. In mijn werkplaats heb ik de nis nagebouwd om te testen of het werkte”, legt de beeldhouwer uit.
Graftombe
Alhoewel de marmeren boom direct de aandacht in de stiltekapel trekt, ging het deskundige oog van de jury met name ook uit naar de graftombe die in de ernaast gelegen ruimte staat opgesteld. “Opdrachtgever Roobol had een voorkeur voor marmer, een materiaal waar ik ook graag mee werk. Speciaal met Roobol hebben we een blok Bianco Carrara geselecteerd. Natuursteenbedrijf Jérôme Petit Natuursteen uit Breda – die overigens alle natuursteen heeft geleverd – heeft met een cnc-machine de strakke vormen gemaakt. De tombe is op een sokkel van Anröchter Dolomit geplaatst, die de grafkelder afdekt. Deze natuursteensoort met goed zichtbare fossielen is ook op de vloer toegepast. De constructie van de tombe is zo gemaakt dat die demontabel is voor plaatsing en bijplaatsing van een overledene. Hierdoor was het ook niet mogelijk om steenachtige voegen toe te passen. De voegen die je ziet, zijn van vilt gemaakt. Ik heb met de hand de citaten uit de Bijbel uitgehakt.”, legt Struyk uit.
En met name de uitgehakte letters vielen de juryleden op. ‘De moeilijkheidsgraad van de belettering was hoog. Ondanks dat hebben we totaal geen afwijking kunnen constateren. Een waar stukje vakmanschap’, valt hierover in het juryrapport te lezen.
Visitekaartje
Het project Stiltekapel Princenhage ziet beeldhouwer Struyk als een heus visitekaartje van zijn werk. “Hierin komen veel disciplines van mijn vak samen. Het uithakken van de meer dan honderd onderdelen Bianco Pi waar de boom uit bestaat. Dit heb ik overigens samen met een oud-leerling van mij – Jelle Steendam – gedaan, net als de assemblage van de boom in de kapel. Het uithakken van de afbeelding in het reliëf dat in de vloer is geplaatst. Het uithakken van de letters in de vloer voor de boom en het uithakken van de letters van de Bijbelcitaten in de graftombe. Ik voel me vereerd dat ik hiervoor de Anne Krikke Natuursteenpenning 2024 toegekend heb gekregen.”
Jury
De jury van de Anne Krikke Natuursteenpenning 2024 bestond uit Jan Harder, Alex Bus en Gerard Buddingh. Zij verkozen het werk van Joep Struyk als winnaar. De tweede prijs ging naar Harder Natuursteen uit Hoogkarspel voor een cnc-geproduceerd keramisch aanrechtblad. De derde plaats was voor Veenstra Natuursteen uit Uithuizermeeden voor een hardstenen grafmonument, geheel met moker, beitel en luchthamer afgewerkt, geplaatst op de begraafplaats Zorgvliet in Westerveld.