Virtueel rondetafelgesprek machineleveranciers

De gevolgen van Covid-19 voor het dagelijks leven zijn behoorlijk ingrijpend. België ging tot twee keer toe helemaal op slot en Nederland ging van intelligente lockdown naar een beperkte variant. Horeca is dicht, veel winkels moesten (tijdelijk) op slot en verkeer tussen landen werd sterk afgeraden of had een periode van quarantaine tot gevolg. Maar hoe verging het de Belgische en Nederlandse natuursteensector? Die vraag kregen de machineleveranciers van het virtuele rondetafelgesprek voorgeschoteld. Allen constateren dat het in feite goed gaat. Er wordt nog steeds hard gewerkt, meldt Decatelle. Ook Fontein stelt dat het nu goed gaat, hij zegt er echter wel het woordje ‘nog’ bij. “De situatie is bij de klanten waar wij langskomen niet negatief. Er is sprake van veel tot zeer veel werk. Vooral na de lockdown-periode in april was het bijzonder druk, en dat werd dan weer toegeschreven aan de zes weken van stilstand in de lente. Maar ook na de zomer was er opnieuw veel werk. De huidige stand is dus voor de meeste bedrijven oké”, antwoordt Seynhaeve. Buysse heeft dezelfde signalen gehoord. “Blijkbaar heeft iedereen het stervensdruk. Alle klanten die we bezoeken zijn overbezet met orders. Men hoopt dat dit na nieuwjaar ook nog zo zal blijven.” Indesteege heeft ook vergelijkbare geluiden uit de markt gehoord. “Veel bedrijven in de natuursteensector hebben nauwelijks last gehad van de crisis, krijgen wij te horen. Uiteraard zijn de periodes van lockdown geen goede facturatiemaanden geweest, maar veel bedrijven hebben dit ruimschoots ingehaald. De bouwsector floreert nog steeds en dat is een goede zaak!”

Machineleveranciers

Op de vraag aan de machineleveranciers of in hun sector dezelfde bevindingen zijn te constateren, wordt unaniem bevestigend geantwoord. Al had Indesteege aan het begin van de coronaperiode wel twijfels. “De vrees om in dezelfde situatie terecht te komen als in de beginjaren van de economische crisis – rond 2008/2009 – bleek onterecht. Er wordt nog steeds vooruit gekeken en daar waar nodig worden de machines tijdig vervangen, zodat de bedrijven up-to-date blijven. Ook zien wij bijkomende investeringen omwille van de diversiteit in de te bewerken plaatmaterialen.” Seynhaeve heeft een vrij eenvoudige stelling: “Als de steenhouwerijen werk hebben, dan is er voor mijn bedrijf ook werk. Het jaar loopt dus goed. Zelfs nu, midden in de tweede lockdown-periode voor België verkopen wij machines.” Ook Buysse zegt het druk te hebben. “Ook wij hebben het, ondanks corona, stervensdruk met machines. Sterker nog, 2020 wordt voor ons een recordjaar! Iedereen wil meer automatisering, nauwkeuriger werken, minder arbeid , digitaal gaan enzovoort.” Voor Fonmatec is weinig veranderd. “De verkopen lopen normaal”, stelt Fontein.

Renovatie

De restricties voor reizen naar het buitenland – de meeste vakantiebestemmingen kleurden de afgelopen maanden oranje tot rood – heeft een gunstige invloed gehad voor natuursteenbedrijven, stelt Decatelle. “Blijkbaar is de renovatie aan het boomen. De verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat de particuliere klant door een soort van compensatiedrang zijn huis verfraait als vervanging van de vakantie in het buitenland. Een soort van ‘feelgood’ creëren.” Buysse ziet dezelfde trend. “Vrijwel iedereen die nu thuis blijft en geen vakantie neemt, wil blijkbaar nieuwe keukens, badkamers, terrassen en zwembaden. Men gebruikt het reisbudget nu voor investeringen in de thuisbasis.” Seynhaeve ziet ook praktische zaken die een negatief gevolg van Covid-19 zijn. “Het is oncomfortabel om voor lange vergaderingen in een meeting room of kantoor af te spreken. Je kunt niet met klanten een restaurant bezoeken. Bezoeken gaan meestal door in de werkplaats, maar dat vind ik niet erg. Dat is namelijk precies de plek waar ik graag ben. Daarnaast vind ik het dragen van mondmaskers niet fijn. En de leuke fabrieksbezoeken in Italië en Spanje zijn weggevallen. Het meest vervelende vind ik dat ik iemand geen hand kan geven om proficiat te wensen als een machine wordt besteld. Maar in vergelijking met mensen van cafés, restaurants, evenementenbedrijven en dergelijke is dit natuurlijk maar een heel klein probleem”, relativeert hij.  

Marmomac

Over Italië gesproken. In hoeverre heeft het afgelasten van de fysieke natuursteenvakbeurs Marmomac in Verona zakelijke gevolgen gehad voor de machineleveranciers? Buysse heeft geen zakelijke gevolgen geconstateerd. Hij heeft de beursweek anders ingevuld. “Wij hebben in de week van Verona een rondreis langs onze leveranciers gemaakt. Natuurlijk om bij te praten, maar we hebben tegelijk zo’n vijf vrachtwagens vol met nieuwe populaire machines besteld om onze toonzaal weer te vullen. Doordat de beurzen niet doorgaan en het ook niet voor de hand ligt om naar Italië te reizen om machines te bekijken, merken wij van natuursteenbedrijven meer interesse om de machines in de toonzaal te zien en te voelen.” Fontein ziet geen directe gevolgen. “Maar dat geldt voor dit jaar. Als Marmomac komend jaar weer niet doorgaat, zal dat wel gevolgen kunnen hebben.” Indesteege vindt het heel jammer dat de vakbeurs niet doorging. “Buiten dat wij met ons team ‘la Bella Italia’ hebben gemist, hebben we natuurlijk de noviteiten niet kunnen tonen. Waarschijnlijk zal Marmomacc 2021 een zéér drukke beurs worden!” Die verwachting wordt ook uitgesproken door Seynhaeve. “Meerdere van onze leveranciers hebben als alternatief op dezelfde data als Marmomac een open huis georganiseerd. Jammer genoeg waren door de reisbeperkingen maar heel weinig klanten present, maar voor mij heeft het geen directe zakelijke gevolgen gehad. We hebben wel gezien dat het alternatief – de digitale beurs – geen succes was. Ik denk dat de beurs volgend jaar, of binnen twee jaar, sterk uit deze periode kan komen.”

Leveringen

De machines van de deelnemers aan het virtueel rondetafelgesprek komen vrijwel allemaal uit Italië. Dat land heeft te maken gehad met een strenge lockdown-periode. Toch heeft dat voor de meeste leveranciers geen zware gevolgen gehad voor de leveringen van de machines, stelt onder andere Seynhaeve. “Alle fabrikanten hebben zich heel snel aangepast aan de lokale regels. De productie is altijd doorgegaan, zelfs de leveringstermijnen zijn goed nagekomen. Alleen het snel heen en weer vliegen is weggevallen, en dit is soms lastig. Samen een uur om de tafel zitten is nog altijd efficiënter dan tien Zoom-meetings.” Buysse heeft vergelijkbare ervaringen. “Zowel in Italië als Portugal – waar we ook machines uit leveren – hebben we geen beperkingen gehad qua leveringen. De gangbare machines monteren we zelf en we kunnen met ons extra versterkte serviceteam ook zelf de opleiding verzorgen.” De andere leveranciers merkten wel een verschil. “Wij hebben wel wat problemen gehad bij het plaatsen en installeren van machines”, zegt Fontein. Decatelle merkte wat vertraging in de productie in Italië. “Maar die is snel weggewerkt”, stelt hij. Indesteege constateerde een spreiding van de werkzaamheden. “Omdat de fabrikanten coronaproof dienden te werken, hebben zij dat gedaan met wisselende aanwezigheden van de medewerkers. Hierdoor hebben we nauwelijks last gehad van langere levertijden. De orderportefeuille in Italië was wat kleiner. Hierdoor kon het werk beter worden gespreid.”

Innovaties

Genoeg over Covid-19 en de gevolgen ervan. Welke innovaties verwachten de machineleveranciers? Vrijwel allemaal noemen ze innovaties op het gebied van automatisering. “Meer cnc”, luidt het korte, maar krachtige antwoord van Fontein. “Innovaties zijn vooral te verwachten op softwareniveau en verdere digitalisering”, zegt Decatelle. Volgens Buysse zijn innovaties te verwachten op het gebied van het automatisch be- en afladen van machines. “Bijvoorbeeld door robots die barcodes aflezen. Maar ook voor wat betreft het gebruiksgemak van de bediening van machines en de software.” “Misschien moeten we eerst een andere vraag stellen,” antwoordt Seynhaeve, “hoeveel nieuwe kunststenen gaan er nog bijkomen? De innovaties op machinegebied zijn vooral gerelateerd aan de intrede van keramische materialen in de steenhouwerij. Daarnaast zorgt de problematiek van het vinden van gemotiveerde werknemers ervoor dat het automatiseren altijd verder en verder zal gaan. Goed dus voor de machinebranche!” Het antwoord van Indesteege heeft wel iets van een cliffhanger: “Onze fabrikanten hebben zeker niet stil gestaan en hebben meer dan ooit naar het ‘nieuwe normaal’ gekeken. Jammer genoeg kunnen we hier (nog) niet dieper op ingaan.”

Toekomst

Unaniem zijn de deelnemers aan dit virtueel rondetafelgesprek positief over de toekomst van de natuursteen- en machinesector. Indesteege stelt als retorische wedervraag: “Als je dit aan deze positieve jongen vraagt die meer dan dertig jaar meedraait in de machinewereld, dan is mijn antwoord voorspelbaar zeker?” En voor wat zijn bedrijf betreft voegt hij er nog aan toe: “Onze leus blijft werken: ‘verkopen kan iedereen, naservice geven niet’.” Decatelle ziet ook uitdagingen voor de branche. “Onze branche zal zich blijven professionaliseren. Groot of klein, de regels zijn voor iedereen hetzelfde en daar liggen de uitdagingen in onze branche. We zijn een ambachtelijk branche en het gaat in de meeste gevallen om familiebedrijven. Maar we moeten de productievloer wel gaan organiseren volgens de wetgeving die voor alle industriële ondernemingen gelden. Het is niet altijd evident om die inhaalbeweging op een korte termijn te maken.” Ook Fontein ziet de toekomst positief. “De diversiteit van materialen worden steeds beter aangeboden en kunnen steeds beter worden verwerkt. Daardoor is er meer vraag en dus werk.” Hij spreekt echter ook een voorbehoud uit. “Ik denk wel dat door het aanscherpen van de regels op het gebied van PFAS het voor de bouwwereld niet gemakkelijker wordt.” Buysse spreekt een waarschuwing voor de natuursteenbedrijven uit. “De toekomst zien we nog altijd positief voor de natuursteensector, al moet die zich weren tegen de opkomst van keramiek. Alle verwerkers gaan nu met alle materialen werken voor alle toepassingen. Dat is naar mijn mening geen goede ontwikkeling. De machinesector zal blijven groeien aangezien men geen personeel meer vindt. Automatisering en nauwkeurigheid bepalen de kostprijs en dus ook de winstmarge…” Seynhaeve denkt zeker dat er een toekomst is voor beide sectoren. “Daarom blijft VIEK-Machines.com investeren in nieuw materiaal en nieuwe mensen. Als ik terugkijk naar 1996, het jaar dat ik ben begonnen met steenmachines, dan is er al heel veel veranderd. Zowel in de manier van organiseren, de manier van zagen, de gebruikte materialen, de toolings, software enzovoort. Maar de basismachines voor een steenhouwerij – zaagmachines, cnc-bewerkingscentra, kantenslijpers, bovenpolijstmachines, waterzuiveringen en stofcabines zijn er nog altijd. En dat is net waar we heel sterk in zijn! Het komt goed.”